مشاوره استراتژی

طراحی استراتژی های اثربخش و پیاده سازی موفقیت آمیز آنها در سازمان مستلزم بسترسازی، فراهم آوردن زیرساخت های مورد نیاز، برخورداری از قابلیت ها و نیز بلوغ کافی در ابعاد مختلف است. عدم توجه کافی به این امر موجب شده تا پروژه های اجرای استراتژی در سازمان ها در موارد بسیاری به شکست بیانجامد. از این رو ضروری است که در آغاز پروژه، وضعیت کنونی سازمان از حیث جنبه های مختلف مرتبط با استراتژی مورد اندازه گیری، ارزیابی و تحلیل قرار گیرد تا بتوان از بروز چالش های بالقوه احتمالی که منجر می شود موفقیت پروژه در مراحل بعدی به مخاطره بیافتد جلوگیری شود. در حقیقت، ارزیابی آمادگی نه تنها سطح فعلی قابلیت ها و بلوغ سازمان را برای طراحی و اجرای استراتژی مشخص می نماید بلکه علاوه بر آن حوزه هایی را که نقاط ضعف سازمان در این رابطه به شمار می آیند نیز تعیین می کند. نتایج بدست آمده از انجام این ارزیابی ها مبنای طراحی اقدامات اصلاحی و بهبود سطح بلوغ سازمان است.
اهمیت این امر موجب شده تا در طراحی راهکار نظام یکپارچه مدیریت استراتژیک (متا مدل پوینت) موضوع ارزیابی آمادگی به عنوان یک بخش مجزا در نظر گرفته شود. این بخش دارای سه مرحله می باشد که در شکل زیر نمایش داده شده است.

بی شک هر سازمانی برای رسیدن به نتایجی در حال تکاپو می باشد. این تکاپو را می توان در فعالیتهای تک تک افراد سازمان مشاهده نمود و میزان موفقیت هر سازمان کاملاً متناسب با نتایجی است که کسب کرده است. اما تفاوت سازمان ها در میزان موفقیت آنها و یا به عبارت دیگر در نتایجی است که بدست آورده اند. این نتایج می تواند ماندگاری (بقاء)، سودآوری پایدار، کسب جایگاهی ويژه در رقابت، ارضای انتظارات ذینفعان کلیدی، بهره وری، رقابت پذیری و یا تحقق ماموریت باشد. به چنین نتایجی، نتایج استراتژیک می گوئیم.
سازمانها برای رسیدن به نتایج استراتژیک نیازمند ایجاد تغییرات اساسی در خود می باشند و مسئله اساسی این است که برای ایجاد تغییرات اساسی در خود با سوالات بسیار مهمی روبرو هستند و نیازمند اتخاذ تصمیمات استراتژیک هستند. تصمیماتی جامع و آینده نگرانه راجع به چگونگی اثر گذاری بر متغیرهای کلیدی عملکرد، بازتخصیص منابع، جلب پشتیبانی ذی نفعان ذی نفوذ، چگونگی کنش و واکنش نسبت به رقبا و …
لذا به طور خلاصه برنامه ریزی استراتژیک فرآیند اتخاذ تصمیمات استراتژیک جهت نیل به نتایج استراتژیک می باشد. حاصل این فرآیند یک جهت گیری آگاهانه توسط سازمان می باشد.
در علم مدیریت استراتژیک مدلهای بسیار زیادی برای فرآیند برنامه ریزی استراتژیک بوجود آمده است. هر مدل با الگوگیری از تجربیات موفق و بر اساس پیش فرضهای مشخصی و برای شرایط خاصی پدید آمده است و هر مدل دارای کارکردی تعریف شده و ویژه می باشد. از طرف دیگر هر سازمانی دارای سوالات استراتژیک متفاوتی است که به دنبال آن است که در یک فرآیند موثر به بهترین وجه به آنها پاسخ بگوید. لذا یکی از مهمترین گامها در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک این است که از بین کلیه مدلهای موجود در برنامه ریزی استراتژیک مجموعه ای از مدلها انتخاب شوند که توانایی پاسخگویی به سوالات استراتژیک سازمان را داشته باشند و به عبارت دیگر هر کدام بتوانند بخشی از پازل تصمیمات استراتژیک سازمان را کامل نمایند.
در طراحی راهکار نظام یکپارچه مدیریت استراتژیک (متا مدل پوینت) تلاش شده است تا فرآیند برنامه ریزی استراتژیک را برای سازمانها ساده نماید به طوری که اولاً مجموعه ای کامل از ابزار های مدیریت استراتژیک را به سازمانها معرفی نماید و در ثانی روشی ارایه نماید تا بتوان بهترین ابزار ها و مدلها را برای پاسخگویی به سوالات استراتژیک سازمان از بین کل این مجموعه انتخاب نمود. به طور خلاصه این رویکردها عبارتست از:

سازمان ها بعد از برنامه¬ریزی استراتژيک و تنظیم اسناد استراتژيک با واقعیتی بس تلخ روبرو می شوند: واژه های نوشته شده بر روی یک کاغذ، یک سازمان را دگرگون نمی کند! مطالعات نشان می دهد كه بيش از 70 درصد علت شكست استراتژي‌ها در مرحله پياده‌سازي آنها نهفته است. در اکثر موارد یعنی 70%، مشکل واقعي، استراتژي بد نيست بلکه مشکل، اجراي بد است. در راستای برطرف نمودن این مساله سه دیدگاه مختلف در مورد جاری سازی استراتژی ارائه گردیده است که عبارتند از :
• جاری سازی استراتژی بر مبنای اجرایی کردن استراتژی ها (تبدیل استراتژی به برنامه ها و اقدامات عملیاتی و بودجه)
• جاری سازی استراتژی بر مبنای اجراپذیربودن استراتژی ها (پذیرش استراتژی توسط متغیرهای زمينه ای سازمان مانند تناسب فرهنگ، سیستم ها و ساختار با استراتژی)
• جاری سازی استراتژی بر مبنای اجرای استراتژی ها (مدیریت تحقق استراتژی ها بر اساس مدیریت دگرگونی های استراتژيک)
علی رغم این که این سه دیدگاه با هم تفاوتهای جدی دارند اما می¬توانند مکمل یکدیگر باشند.
با طی کردن گام های مدل جاری سازی، نیات استراتژيک به نتایج استراتژيک تبدیل می شوند و تصمیمات استراتژيک به تغییرات استراتژيک. یعنی آنچه که سازمان ها و شرکت در جستجوی آن هستند.